Hình ảnh Xquang cột sống cổ
Hình ảnh Xquang cột sống cổ ít có giá trị trong chẩn đoán xác định bệnh lý thoát vị đĩa đệm cột sống cổ. Tuy nhiên hình ảnh Xquang cột sống cổ có thể gián tiếp gợi ý đến thoát vị đĩa đệm cột sống cổ như cột sống mất đường cong sinh lý, lệch vẹo cột sống, trượt đốt sống ra trước, hẹp khe gian đốt sống… Có thể thấy hình ảnh thoát vị Schmorl biểu hiện là những nốt xơ hóa và lõm vào thân đốt sống. Hình ảnh Xquang chếch 3/4 có thể đánh giá lỗ liên hợp.
Hình ảnh mất đường cong sinh lý
Chúng tôi tiến hành chụp Xquang cột sống cổ thẳng – nghiêng tư thế tĩnh và tư thế động (cúi tối đa, ngửa tối đa) cho tất cả người bệnh thuộc nhóm nghiên cứu. Chúng tôi nhận thấy rằng có 11/30 người bệnh cho hình ảnh mất đường cong sinh lý cột sống cổ chiếm tỷ lệ 36,7% (bảng 1).
Khi nghiên cứu người ta thấy do sự thoái hóa của cột sống cổ, sự co cơ để đối kháng lại triệu chứng đau là nguyên nhân chính gây biến đổi đường cong sinh lý cột sống. Quá trình thoái hóa lâu ngày làm giảm tầm vận động của cột sống gây gù, lệch vẹo cột sống cổ. Những người bệnh này khi phẫu thuật ngoài việc giải phóng chèn ép tủy, rễ thần kinh thì cần cố gắng thiết lập lại giải phẫu sinh lý của cột sống cổ.
Nguyễn Quốc Dũng [1] nghiên cứu 52 người bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ tai bệnh viện Việt Đức cho thấy tỷ lệ người bệnh mất đường cong sinh lý cột sống cổ là 84,62%. Hoàng Văn Chiến [2] nghiên cứu tỷ lệ này là 96%. Nguyễn Văn Thạch, Hoàng Gia Du [3] là 26,7%.
Hình ảnh giảm chiều cao khe liên đốt sống
Nghiên cứu của chúng tôi trên 30 người bệnh cho kết quả 15/30 người bệnh có hình ảnh giảm chiều cao khe liên đốt sống tại tầng thoát vị chiếm tỷ lệ 50% (bảng 1).
Đĩa đệm là mô được nuôi dưỡng kém, chủ yếu được nuôi dưỡng bằng cơ chế thẩm thấu do đó quá trình thoái hóa diễn ra nhanh. Qúa trình thoái hóa làm đĩa đệm mất nước, giảm tính đàn hồi. Dưới tác dụng của lực bên ngoài trong quá trình sinh hoạt, lao động làm đĩa đệm xẹp lại và bè rộng ra gây giảm chiều cao đĩa đệm.
Nghiên cứu của Nguyễn Quốc Dũng [1] cho thấy hình ảnh giảm chiều cao khe liên đốt là 56,7%. Nguyễn Văn Thạch, Hoàng Gia Du [3] nghiên cứu thấy tỷ lệ này là 17,2%.
Mỏ xương phía trước đốt sống liền kề
Nghiên cứu của chúng tôi gặp 10/30 người bệnh có mỏ xương phía trước đốt sống liền kề chiếm tỷ lệ 33,3% (bảng 1). Nguyễn Quốc Dũng [1] nghiên cứu 52 bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống cổ thấy 82,69% có mỏ xương phía trước đốt sống liền kề. Hoàng Văn Chiến [2] nghiên cứu tỷ lệ ày là 7,29%.
Bệnh thoái hóa cột sống gặp chủ yếu ở người trên 40 tuổi. Mỏ xương do thoái hóa thường xuất hiện đồng thời ở nhiều thân đốt sống, nhất là vùng cổ và thắt lung. Mỏ xương chỉ xuất hiện ở 1 – 2 thân đốt sống thường gặp trong thoái hóa cột sống sau chấn thương hoặc di chứng của lao. Ở mức độ nặng mỏ xương giữa các thân đốt sống dính sát vào nhau tạo thành cầu xương. Thoái hóa cột sống cổ thường gây ra mỏ xương ở mấu bán nguyêt, là nguyên nhân gây chèn ép rễ thần kinh và động mạch đốt sống. Trên lâm sàng đặc trưng bởi hội chứng cổ – đầu, cổ – vai – cánh tay. Hình ảnh Xquang thẳng thấy phì đại mấu bán nguyệt, phim chếch 3/4 thấy lỗ ghép bị hẹp.
Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính cột sống cổ
Hình ảnh CLVT cột sống cổ cho ta biết tình trạng xương đốt sống, các thương tổn kèm theo gây hội chứng chèn ép tủy, rễ thần kinh không phải do thoát vị đĩa đệm như: Cốt hóa dây chằng dọc sau, mỏ xương phía sau thân đốt sống, phì đại mấu khớp…
Nghiên cứu của chúng tôi trên 30 người bệnh cho thấy: Mỏ xương phía trước đốt sống liền kề 33,3%, hẹp khe liên thân đốt sống 50% (bảng 2). Thoái hóa cột sống và thoái hóa đĩa đệm luôn đi song song với nhau, khi có thoái hóa TVĐĐ cột sống cổ và phì đại mỏ xương, mấu khớp thì điều trị nội khoa sẽ không có kết quả mà phải phẫu thuật lấy đĩa đệm thoát vị và lấy bỏ cả chồi xương. Nhờ có sự chợ giúp của phương tiện phẫu thuật hiện đại như khoan mài, kìm gặm xương chuyên dụng mà việc phẫu thuật lấy bỏ chồi xương trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy sau khi phẫu thuật lấy bỏ đĩa đệm thoát vị và chồi xương thì cải thiện lâm sàng của người bệnh sau phẫu thuật rất tốt.
Kết quả chụp cộng hưởng từ cột sống cổ
Chụp cộng hưởng từ cột sống cổ được chỉ định khi trên lâm sàng có biểu hiện hội chứng chèn ép tủy, rễ thần kinh hay nghi ngờ có tổn thương khác kèm theo ở tủy sống. Khảo sát các lớp cắt theo mặt phẳng đứng dọc (sagittal), mặt phẳng nằm ngang (axial), mặt phẳng đứng ngang (coronal) cho ta nhiều thông tin về cột sống cổ của người bệnh: Vị trí, số lượng đĩa đệm thoát vị, tình trạng đĩa đệm còn hay không còn chứa nhân nhầy, tình trạng quá phát mỏ xương gây hẹp ống sống, hẹp lỗ ghép, tình trạng vôi hóa dây chằng dọc sau, dày dây chằng vàng gây hẹp ống sống, có phù tủy kèm theo không …
Nhận xét
Đăng nhận xét